На 26 јули 1963 година, во 5:17 часот, Скопје беше погодено од најголемата катастрофа во поновата историја на градот. Земјотресот со јачина од 6,1 степени по Рихтеровата скала го разурна градот за само дваесет секунди. Над илјада загинати, илјадници повредени, десетици илјади останати без покрив – сеќавањата од тој ден сè уште болат. Но, во трагедијата, светот го запозна и другото лице на Скопје – лицето на солидарноста. Од 87 земји пристигна помош и градот повторно застана на нозе, со ново лице, но со истото срце.
Скопје по земјотресот не е само нова архитектура и урбанистичко решение – тоа е и ново сеќавање, ново поглавје во идентитетот на градот. Тоа поглавје денес го паметиме и преку книжевноста. Многу домашни автори – преку поезија, проза, есеи и мемоари – му дадоа глас на градот, го раскажаа неговиот пад и подем, неговите улици, луѓе, маала, легенди.
Во чест на 62 години од катастрофалниот земјотрес, ви претставуваме избор на книги во издание на „Арс Ламина“, кои сведочат, се сеќаваат, толкуваат или повторно го замислуваат Скопје. Овие изданија не се само книжевност – тие се дел од колективната меморија и идентитет на главниот град.
Книги што го документираат, оживуваат и чуваат Скопје:
„Зелениот дворец“ од Сибо – роман кој патува низ три епохи на Скопје, поврзани со енигматична градба во Црниче.
„Скопски есеи“ од Јелена Лужина – лична и културна архива на ликови што го обележале градот.
„Џабе живиш у Скопје“ од Зоран Спасов Ѕоф – хумористичен водич низ скопскиот менталитет, дух и јазик.
„Скопјани“ од Гане Тодоровски – поетски омаж на градот и неговите жители.
„Скопје – Архитектурата како фотографска скулптура (1963–1990)“ од Ерина Богоева – визуелен омаж на модернистичкото Скопје по земјотресот.
„Мистериозниот град под калето“ од Александра Тодоровиќ – авантуристичка интерактивна книга за деца што ги носи низ османлиското Скопје.
„Зора зад аголот“ од Димитар Солев – модернистичка хроника на животот во кафеаната „Зора“, симбол на едно старо Скопје.
„Боксерот од Ново Маало“ од Владимир Плавевски – роман за маалскиот дух и животот во Скопје во пресрет на трагедијата.
„Динга стоп“ од истиот автор – носталгичен приказ на маалото како центар на светот пред 1963.
„Вистинита но не многу веројатна историја…“ од Влада Урошевиќ – симболична приказна за една скопска куќа и едно семејство низ вековите.
Овие книги не само што нè потсетуваат на минатото, туку нè повикуваат да го разбереме Скопје во неговата целост – град со болка, но и со надеж, град што преживеа и повторно заживеа.
Книгите се достапни во сите поголеми книжарници и онлајн преку www.literatura.mk.